មេរៀនទី៣: TCP/IP និង OSI Suit

TCP/IP ត្រូវបានអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងអំឡុងពេលឆ្នាំ 1960 រកឃើញដោយក្រសួងការពារជាតិ សហរដ្ឋ អាមេរិច ដែលបានស្រាវជ្រាវគម្រោង ARPA ពាក្សកាត់ Advanced Research Projects Agency ខិតខំប្រឹងប្រែង ដើម្បីដំឡើងប្រព័ន្ធណែតវឺក។ វាដំបូងប្រើប្រព័ន្ធណែត វឺក កុំព្យទ័រក្នុង UNIX ក្នុង ការដំឡើងសកលវិទ្យាល័យ និងរដ្ឋាភិបាល។ សព្វថ្ងៃគឺប្រូតូកូល protocol ដែលប្រើប្រតិបត្តិការលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតទាំងមូលលើពិភពលោក។ TCP/IP ពាក្ស កាត់ មានន័យ Transmission Control Protocol/Internet Protocol គឺជា មូល ដ្ឋាន ភាសាទំនាក់ទំនង ឬប្រូតូកូល protocol របស់អ៊ីនធឺណែត។ វាអាចប្រើ ដូចជា ប្រូតូកូល protocol ការទំនាក់ទំនងក្នុងប្រព័ន្ធណែតវឺកឯកជន (ទាំងប្រព័ន្ធណែតវឺក intranet ឬ ប្រព័ន្ធ extranet)។ កាលណាលោកអ្នក បង្កើតចូលដោយផ្ទាល់ ទៅអ៊ីន ធឺ ណែត កុំព្យូទ័រ របស់ លោក អ្នកត្រូវបានផ្តល់ ចំលង TCP/IP ជាមួយ កុំព្យូទ័រផ្សេងទៀត ក៍មានដូចគ្នាដែរ ដែលអាចផ្ញើសារ ឬទទួលព័ត៌មាន តាម TCP/IP ផងដែរ។ TCP/IP ផ្តល់ ការទំនាក់ទំនង ណែតវឺក ក្នុងស្រទាប់ layer ផ្សេងគ្នា។ TCP/IP គឺជាស្រទាប់ ប្រូតូកូល protocol មិនប្រើ ទាំងអស់លើស្រទាប់ OSI layer ទោះបីស្រទាប់ទាំងនោះ សមមូល ក្នុងប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ និងមុខងារដូចគ្នាក៍ ប្រព័ន្ធណែតវឺក អនុញ្ញាតអោយប្រើ OSI ស្រទាប់ ទី 1 និងទី 2។ លើ ស្រទាប់ Internet Protocol layer ប្រៀបធៀបនឹង ស្រទាប់ ទី 3 ក្នុង ម៉ូដែល OSI model។ លើស្រទាប់ host-to-host layer គឺស្មើ់រទៅ OSI ស្រទាប់ទី 4។ មានមុខងារ TCP និង UDP ហើយចុងក្រោយស្រទាប់ប្រើប្រាស់ application layer គឺ ប្រហែលនឹងស្រទាប់ទី5, 6 និង 7 របស់ស្រទាប់ OSI layer។
3.1 ស្រទាប់ TCP/IP Layer: TCP/IP Protocol ចែកចេញជាការទំនាក់ ទំនង ប្រព័ន្ធ ណែតវឺក ក្នុង បណ្តាស្រទាប់ខុសគ្នា។ រូបភាពខាងក្រោមបណ្តាស្រទាប់ ជាស្រទាប់ Network interface layerស្រទាប់ Internetworking layer, ស្រទាប់ Transport layer និងស្រទាប់ Application layer។
គ្រប់ស្រទាប់ layer នៃបណ្តាស្រទាប់ដែល បានកំណត់តួនាទី ក្នុងការទំនាក់ទំនង ប្រព័ន្ធ ណែតវឺក។
“Network interface layer” អាចបែងចែកទៅក្នុងពីរ ផ្សេងទៀតនៃបណ្តា layer ដែលមាន “physical layer”​ និង “data link layer”។
TCP/IP protocol suit មានពីរឈ្មោះផ្សេងទៀត “internet protocol suit” និង “DoD protocol suit”។
3.1.1 ស្រទាប់ Physical layer ស្រទាប់ physical layer ឬស្រទាប់ទី១ សំរាប់បកប្រែ ទិន្នន័យដែលវាទទួល បានពីស្រទាប់លើ upper layer ទៅស្រទាប់ physical សញ្ញា អគ្គីសនី ឬ អុបទិក ដែលអាចបញ្ជួនវាឆ្លងកាត ការទំនាក់ទំនងមធ្យម។ ស្រទាប់ physical layer មានលក្ខណ:ពិសេស ឧបករណ៍ប្រព័ន្ធណែតវឺក ហើយ លក្ខណ:ពិសេស physical។ ឧទាហរណ៍វាកំណត់ អគ្គិសនី និង លក្ខណ:ពិសេស physical នៃណែតវឺក network port ដែលមាននៅក្នុង network interface (NIC) និងកំណត់ អគ្គិសនី និង លក្ខណ: ពិសេស physical សម្រាប់កាបដែល ត្រូវបានកំណត់ network port របស់វា។
3.1.2 ស្រទាប់ Data Link Layer ស្រទាប់ data link layer ហៅស្រទាប់ទី២ ត្រូវបាន ទទួលខុសត្រូវ សម្រាប់ការទំនាក់ទំនងទិន្នន័យ រវាងឧបករណ៍ពីរ នៅខាងក្នុងណែតវឺក network ដូចគ្នា។ ស្រទាប់នេះ “physical address” នៃឧបករណ៍ ទំនាក់ទំនង ស្គាល់ ច្បាស់ឧបករណ៍ទាំងនោះ។
Physical address: វាគឺជា កូដ address លើ “network interface card (NIC)” នៃឧបករណ៍ ណែតវឺក។
3.1.3  Internetworking Layer ស្រទាប់នេះហៅថា “internet layer” ហៅស្រទាប់ទី៣
តួនាទីស្រទាប់ internetworking layer គឺដើម្បី route ទិន្នន័យរវាងបណ្តាណែតវឺក ដែលប្រើ logical address។
Logical address: វាគឺជា address បានផ្តល់ទៅគ្រប់ណែតវឹក និងគ្រប់ឧបកណ៍ណែតវឺក ដោយអ្នកគ្រប់គ្រងណែតវឺក។
3.1.4  ស្រទាប់ Transport layer ស្រទាប់ Transport layer ឬហៅថា ស្រទាប់ទីបួន តួនាទីស្រទាប់ transport layer គឺបង្កើត ការកែតម្រូវ error ការផ្ញើទិន្នន័យទៅដល់ បំណែកនៃទិន្នន័យ និង ប្រជុំនៃទិន្នន័យឡើងវិញ ហើយវាធានា សម្រាប់ការទំនាក់ទំនង host-to-host។
3.1.5  ស្រទាប់ Application layer ស្រទាប់ Application layer ហៅថា ស្រទាប់ទី ៥ ផ្តល់មុខងារសម្រាប់ប្រើ ឬកម្មវិធីរបស់វា ហើយវាគឺទទួលខុសត្រូវ សម្រាប់ទិន្នន័យ ​encryption និង decryption ហើយបំណែនទិន្នន័យ និងពន្លាទិន្នន័យ។
3.2  ដំណើរការ Data encapsulation ឧបមាថា យើងមានកុំព្យូទ័រពីរ មួយប្រភព source ហើយមួយទៀត ឆ្ពោះទៅ destination។ កុំព្យូទ័រប្រភពដើម ផ្ញើទិន្នន័យមួយចំនួន ទៅកុំព្យូទ័រ destination។ នៅក្នុង កុំព្យូទ័រប្រភពដើម គ្រប់ស្រទាប់ layer ដែលទិន្នន័យ ចូលមក ពីស្រទាប់លើ upper layer។ ពេលវា បន្ថែម header ពិតជាក់ស្តែង ទៅទិន្នន័យ នេះ។ ពេលវាបញ្ជួនទិន្នន័យដល់ ទៅស្រទាប់ក្រោម lower layer។ នៅក្នុង កុំព្យូទ័រ destination គ្រប់ស្រទាប់ ទទួលទិន្នន័យ ពីស្រទាប់ទាប lower layer។ វាធ្វើចលនា layer header។ ហើយវាផ្ញើទិន្នន័យ ទៅស្រទាប់លើ upper layer។
គ្រប់ស្រទាប់ layer header ផ្ទុកព័ត៌មានសំខាន់ ដែលត្រូវបានប្រើដោយ ស្រទាប់នេះ។
3.3  បណ្តាស្រទាប់ OSI Model layers
OSI (Open System Interconnection) model បែងចែក ការទំនាក់ទំនងប្រព័ន្ធណែតវឺក នៅក្នុង ៧ស្រទាប់ ដែលស្រទាប់ទាំងនោះ គឺ: ស្រទាប់ Physical layer,ស្រទាប់ Data link layer, ស្រទាប់ Network layer, ស្រទាប់ Transport layer, ស្រទាប់ Session layer, ស្រទាប់ Presentation layer និងស្រទាប់ Application layer។